Er is veel te doen over de inzet van de Wet verplaatsing bevolking. Hoewel politiek Den Haag zich er nog niet duidelijk tegen uitspreekt, zorgde het op sociale media al voor enige ophef. Hoe vergaand is deze wet? Wat is er in theorie mogelijk? Wat is er op dit moment precies ingevoerd? Ik zocht het voor je uit.
Staatsnoodrecht
Vorige week kondigde Staatssecretaris van Asielzaken Eric van der Burg aan dat het Staatsnoodrecht in werking gesteld werd. Dit Staatsnoodrecht is een paraplubegrip voor allerlei wetten in het geval van buitengewone omstandigheden, waaronder ook de Wet verplaatsing bevolking.
In december 2021 kwamen professoren van de Vrije Universiteit met een rapport waarin ze zeiden dat dit Staatsnoodrecht niet meer bij deze tijd past. Het moet aangepast worden omdat crises zich o.a. niet meer beperken tot de landsgrenzen. Daarnaast benoemen ze de toenemende digitalisering van de maatschappij en het ouderwetse taalgebruik dat in veel van deze wetten voor buitengewone omstandigheden gebezigd wordt. Het is belangrijk om te weten dat het Staatsnoodrecht, waar dus ook de Wet verplaatsing bevolking onder valt, op dit moment nog bedoeld is voor noodsituaties binnen onze landsgrenzen. Het Staatsnoodrecht heeft de volgende betekenis: “Recht van de overheid om als staat en volk in nood verkeren in het belang van deze beide de regels van geschreven recht te overtreden en haar wettelijke bevoegdheden te overschrijden”.
Koninklijk besluit
Op 31 maart 2022 werd er per Koninklijk Besluit aangekondigd dat artikel 2c en 4 van de Wet verplaatsing bevolking in werking zouden worden gesteld. Dit omdat er een te grote toestroom ontheemden uit Oekraïne zou zijn.Volgens het Koninklijk Besluit kan er niet voorzien worden in voldoende opvang met de bestaande structuren. Zodoende moet er dus een zeer oude wet afgestoft worden die ervoor kan zorgen dat de overheid wet- en regelgeving naast zich neer kan leggen om wel in de opvang te voorzien.
In de toelichting van dit Koninklijk Besluit probeert men de oorlog in Oekraïne en de vluchtelingenstroom die daarmee op gang gekomen is tot een landelijke crisis/noodtoestand te maken, om zodoende het afstoffen van de wet te goed te praten. Er zijn grote denksprongen voor nodig. Zo staat er letterlijk: “Er is immers sprake van een landelijke crisis ten aanzien van de opvang van ontheemden uit Oekraïne, die elke gemeente en veiligheidsregio kan raken, en daarmee is er ook een crisis van meer dan plaatselijke betekenis. Deze crisis is inmiddels tevens uitgegroeid tot een buitengewone omstandigheid die afwijking van bestaande structuren noodzakelijk maakt om deze het hoofd te bieden. In deze situatie is het noodzakelijk om gebruik te maken van de Wet verplaatsing bevolking.”
Vluchtelingencrisis?
Het Staatsnoodrecht en dus ook de Wet verplaatsing bevolking geldt bij oorlog, oorlogsgevaar of daaraan verwante buitengewone omstandigheden binnen de landsgrenzen. In deze wetgeving zijn bepalingen vastgesteld om de EIGEN bevolking te beschermen, zoals we in de vorige alinea’s ook konden lezen. Nu wil de overheid doen alsof de oorlog in Oekraïne en de daarbij horende vluchtelingenstroom een probleem BINNEN onze landsgrenzen is. Zijn wij één volk samen met Oekraïners? Nee.
Daarnaast spreekt het kabinet over buitengewone omstandigheden als het gaat om de stroom vluchtelingen die nu op gang gekomen is. Ik heb echter geen afgestoft Staatsnoodrecht gezien toen er grote vluchtelingenstromen uit Irak, Afghanistan of Syrië kwamen. Wat is er nu anders? Daar kan ik kort over zijn, er is (behalve de geografische plek van de oorlog) niet veel anders aan de hand. Naast het feit dat er geen aanspraak gedaan kan worden op de Wet verplaatsing bevolking, omdat het niet om een noodsituatie gaat waar de eigen bevolking slachtoffer van is, is er ook geen noodsituatie bij de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. Er zijn nog 10.000 plekken. (zie afbeelding 2 en 3)
Maar de opvang van andere asielzoekers komt dan toch in het geding? Al jaren kampen we met problemen in de asielopvang. Hoewel het sinds corona normaal lijkt te zijn om grondrechten in te perken terwijl de overheid het probleem creëert, is het dat niet.
Wat kunnen we verwachten?
Wat staat er precies in de Wet verplaatsing bevolking? Op dit moment zijn artikel 2 c en Artikel 4 van deze wet in werking getreden. Het gaat hier om bevoegdheden van de overheid om burgemeesters te dwingen te ontruimen, afvoeren, registreren, verzorgen en (elders) huisvesten. (zie afbeelding 4) Dit betekent dat de landelijke overheid buiten de inspraak van de Provincies of gemeentepolitiek kan dicteren aan burgemeesters dat zij vluchtelingen moeten opvangen en daar voorzieningen voor moeten treffen.
In de toelichting op het Koninklijk Besluit om de Wvb in te zetten wordt benadrukt dat er ook nagedacht wordt om verdere bevoegdheden in te zetten uit deze wet. Bijvoorbeeld artikel 2a en 2b, waardoor je als Nederlander gedwongen kan worden om te vertrekken/je te verplaatsen. (zie afbeelding 5 en 6)
Ook wordt er gesproken over het inzetten van Artikel 7. Alles is aan deze wet vergaand, maar Artikel 7 en 8 zijn denk ik de meest vergaande. De burgemeester zou niet alleen lege kantoorpanden kunnen vorderen, maar ook je eigen woonhuis/huurhuis incl inventaris, daarnaast zouden ze jou kunnen vastzetten/gijzelen. (afbeelding 7 en 8) Als Artikel 7 in werking gesteld wordt kan je als bewoner verplicht worden een vluchteling in huis te nemen en hem/haar van eten en drinken te voorzien.
Ondertussen wordt er bij Nieuwsuur gesproken over een “noodwetje” en wordt er bijna waarschuwend aangekondigd dat er “draconische maatregelen” aan dreigen te komen. Waarom dat precies nodig is wordt niet duidelijk.
"Er komt heel veel op ons af waar we nog niet klaar voor zijn. Er komen draconische maatregelen aan en de staatssecretaris zet daarvoor vandaag de eerste juridische stap", zegt politiek duider Arjan Noorlander in #Nieuwsuur. pic.twitter.com/cfT7cWzmJQ
— Nieuwsuur (@Nieuwsuur) March 30, 2022
Conclusie
De overheid zet WEER grondrecht schendende maatregelen in voor een probleem dat ze zelf creëren. Deze wet mag enkel ingezet worden ter bescherming van de eigen bevolking, wat hier gebeurt is onrechtmatig. De overheid krijgt vergaande bevoegdheden om mensen te verplaatsen, op te sluiten, te onteigenen, dwingen, woningen te ontruimen. Samen met de torenhoge inflatie, voedseltekorten, immigratie, hoge belastingen, zal dit tot niets goeds leiden. Is dit opzet? Wordt vervolgd…